Rusya’da muhalif lider Aleksey Navalni’nin tutuklu bulunduğu cezaevinde 47 yaşında hayatını kaybetmesinin ardından hem ülke içinde, hem de dünya genelinde, Kremlin’e karşı oldukça olumsuz bir hava esiyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en sert muhalifi olarak nitelendirilen Navalni’nin ölümü dün doğrulandı. Sibirya’da tutulduğu cezaevine giden avukatı, Navalni’nin hayatını kaybettiğini doğruladı. Bununla birlikte Navalni’nin naaşının saklandığı ifade ediliyor. Navalni’nin ekibinden yapılan açıklamalarda, naaşın yetkililer tarafından gizlendiği, bunun da kanıtları saklamak adına yapıldığı belirtildi. Navalni’nin sözcüsü Kira Yarmysh, ‘Navalni’nin öldürüldüğünü, ölüm emrinin de bizzat Putin tarafından verildiğine inandıklarını’ ifade etti. Navalni’nin naaşının inceleme sonrası aileye teslim edileceği belirtildi. Yeniden gündeme gelen ‘Navalni’ belgeselinin yapımcılarından gazeteci Christo Grozev, Navalni’nin zehirlendiğini tahmin ettiğini ifade etti ve tek sorumlunun Putin olduğunu belirtti.

Kuyruk oluştu

Öte yandan Navalni’nin ölüm haberiyle destekçileri büyük riske rağmen sokaklara döküldü. Rus polisi cadde ve meydanlarda önlem alarak protestolara engel olmaya çalıştı. Göstericiler bazı kentlerde, “Katil Putin” sloganlarıyla yürüyüşe geçerken, park ve anıtlara Navalni anısına çiçek bırakmak istedi. Siyasi baskı kurbanlarına adandığı belirtilen “Solovetskiy Kamen” anıtına çiçek bırakmak isteyenler kuyruk oluştururken, polis anma törenlerine müdahale etti. Navalni destekçilerinin en yoğun olduğu kent olan St. Petersburg’ta ve başkent Moskova’da yoğun gözaltılar gerçekleşti. Nijniy Novgorod, Bryansk, Krasnodar, Tver, Belgorod, Rostov ve Murmansk gibi bölgelerde de gösteriler olurken, 21 farklı kentte en az 231 kişinin gözaltına alındığı ifade ediliyor.

Elçiliklerde toplandılar

Navali’nin ölümünün ardından başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkedeki Rus büyükelçiliklerinde protesto düzenlendi, Putin karşıtı sloganlar atıldı. Almanya başkenti Berlin’de “Putin Lahey’e” sloganları atıldı. İngiltere’de protestocular Rus Büyükelçiliği önünde toplandı, Putin’in savaş suçlusu olarak nitelendirildiği pankartlar açtı. Portekiz’in başkenti Lizbon’da ‘sessiz nöbet’ tutuldu. Fransa, Moldova ve Gürcistan’da da protestoların adresi Rus büyükelçilikleri oldu. İsviçre’nin Cenevre kentinde Birleşmiş Milletler Ofisinin önüne Navalni’nin portresini koyarak çiçekler bırakıldı. Zürih kentindeki Rus büyükelçiliğinin önüne ise çiçek ve mum bırakıldı. New York’ta da Rus konsolosluğu önünde toplanıldı. Amsterdam’dan Mumbai’ye kadar dünyanın çok farklı noktalarında Navalni anıldı. Rus eylemciler, ülkelerinin geleceği için artık bir umutlarının kalmadığını ifade etti.

Görmezden geldiler

Navalni’nin ölümü Rus televizyonlarındaki 45 dakikalık haber bültenlerinde sadece birkaç saniyelik bir kısa haber olarak verildi. Kremlin’den de Navalni’nin ölümü hakkında sadece kısa bir açıklama yapılırken, olası protesto gösterilerine yönelik sert açıklamalar dikkat çekti.

Muhalif listesine bir çizik daha

Aleksey Navalni, Rusya’da hayatını kaybeden muhaliflerin gittikçe uzayan listesine katıldı. Bu isimler arasında Boris Nemtsov, Boris Berezovsky, Sergei Magnitsky, Alexander Litvinenko, Anna Politkovskaya ve Yevgeni Prigojin gibi isimler bulunuyor. Bazı isimler ise suikast denemelerinden kurtulmayı başardı.